از ایده خام تا مسئله پژوهش شفاف

نویسنده:مینا مهدویان، پژوهشگر و مدرس دوره های پژوهشگری
انتخاب مسئله پژوهش گامی مهم در شروع پژوهش است
مسئله پژوهش، یک موضوع مشخص، چالش یا شکافی در دانش موجود است که شما قصد دارید در تحقیق خود به آن بپردازید. ممکن است انتخاب کنید که به دنبال مسائل عملی با هدف کمک به ایجاد تغییر باشید، یا مسائل نظری با هدف گسترش دانش.برخی تحقیقات به هر دوِ این موارد میپردازند، اما معمولاً مسئله تحقیق بر یکی یا دیگری متمرکز است. نوع مسئله تحقیقی که انتخاب میکنید، به موضوع کلی مورد علاقه شما و نوع تحقیقی که فکر میکنید مناسبتر خواهد بود ، بستگی دارد.
چرا مسئله پژوهش اهمیت دارد؟
صرفاً داشتن یک موضوع جالب، مبنای کافی یا محکمی برای یک تحقیق آکادمیکنیست. بدون یک مسئله تحقیق به خوبی تعریف شده، احتمالاً پروژه شما غیرمتمرکز و غیرقابل مدیریت خواهد شد.ممکن است کارتان به تکرار گفتههای دیگران، تلاش برای بیان مطالب بیش از حد، یا انجام تحقیقی بدون هدف و توجیه روشن بکشد. شما به یک مسئله روشن نیاز دارید تا تحقیقی انجام دهید که دیدگاههای جدید و مرتبطی ارائه دهد.
چه در حال برنامهریزی برای پایاننامه خود باشید، چه در حال شروع یک مقاله تحقیقی، یا نگارش یک پروپوزال، مسئله تحقیق اولین گام برای آن است که دقیقاً بدانید چه کاری انجام خواهید داد و چرا.
گام اول: شناسایی حوزه کلی مسئله
همانطور که درباره موضوع خود مطالعه میکنید، به دنبال جنبههای کمتر بررسی شده یا حوزههای نگرانی، تعارض یا بحثبرانگیز بگردید. هدف شما یافتن شکافی است که پروژه تحقیقاتی شما بتواند آن را پر کند.
مسائل پژوهش عملی (یا کاربردی):
اگر در حال انجام تحقیق عملی (یا کاربردی) هستید، میتوانید با خواندن گزارشها، پیگیری تحقیقات پیشین، یا صحبت با افرادی که در رشته یا سازمان مرتبط کار میکنند، مسئلهای را شناسایی کنید. ممکن است به دنبال موارد زیر باشید:
مسائل مربوط به عملکرد یا کارایی
فرآیندهایی که میتوان آنها را بهبود بخشید
حوزههای مورد نگرانی متخصصان
دشواریهایی که گروههای خاصی از مردم با آن مواجه هستند
گام دوم: کسب اطلاعات بیشتر درباره مسئله پژوهش
در مرحله بعد، باید اطلاعات موجود درباره مسئله را پیدا کنید و جنبهی دقیقی که تحقیق شما به آن میپردازد را مشخص نمایید.
زمینه و پیشینه:
این مسئله بر چه کسانی تأثیر میگذارد؟
آیا این یک مسئله تازه کشف شده است یا یک مسئله شناخته شده ؟
چه تحقیقاتی تاکنون انجام شده است؟
در صورت وجود، چه راه حلهایی پیشنهاد شدهاند؟
بحثهای جاری درباره این مسئله چیست؟ جای چه چیزی در این بحثها خالی است.
دقت و ارتباط:
بر چه مکان، زمان و/یا گروه خاصی از افراد تمرکز خواهید کرد؟
به چه جنبههایی قادر نخواهید بود بپردازید؟ (یا چه جنبههایی را پوشش نخواهید داد؟)
اگر این مسئله حل نشود، پیامدهای آن چه خواهد بود؟